RETRATO DUNHA ESPAÑA NA SEQUÍA

Como se determina unha situación de seca?

A seca prodúcese cando durante un período de tempo os valores das precipitacións son inferiores aos considerados normais. A causa inicial de toda seca é a escaseza de precipitacións (seca meteorolóxica), o que deriva nunha insuficiencia de recursos hídricos (seca hidrolóxica). Cando a escaseza hídrica incide na agricultura e na actividade humana e económica pódese falar de seca agrícola e socioeconómica.



Choveu menos este ano?

As choivas durante o recentemente terminado ano hidrolóxico (desde o 1 outubro de 2016 ao 30 de setembro de 2017) foron menores do normal. Segundo os datos da Axencia Española de Meteoroloxía (Aemet), o ano hidrolóxico ha pechado con 551 litros por metro cadrado de media para o conxunto de España, o que representa case un 15% de déficit respecto da media histórica (1981-2010), que está en 648 litros por metro cadrado. Se se toma como referencia só a España peninsular (como o gráfico que acompaña este texto), a redución respecto da media histórica é algo máis do 18%, segundo o Ministerio de Agricultura.

Como están os encoros?

Neste momento os pantanos do país están por baixo do 40% da súa capacidade, no 38,9% concretamente. É normal? Non: desde 2006 non se rexistraba unha porcentaxe tan baixa.

Danos na agricultura

Os pantanos teñen tres usos fundamentais en España: para o consumo das zonas urbanas, para a agricultura e para xerar electricidade. A combinación de seca e xeadas en España materializouse este ano no maior desembolso da historia dos seguros agrarios ata a data. Segundo Agroseguro, o sistema español de seguros agrarios, os 53.000 sinistros declarados supoñerán en 2017 uns 208 millóns de euros en indemnizacións para cultivos de cereais de inverno e leguminosas. As zonas máis afectadas son Castela e León e Castela-A Mancha.

Tamén marcou un fito histórico a superficie afectada por estes sinistros, con máis de 1.650.000 hectáreas, das que 1.327.000 corresponden a sinistros de seca e xeada. A finais do pasado mes de setembro, o sector agrario cifrou en 2.500 millóns de euros o recorte de produción (a prezo de mercado) derivado da seca, as xeadas e os pedriscos, informa Vidal Matei. Os agricultores exponse agora o investimento na próxima campaña agrícola. O extraordinario da situación na maioría dos encoros fai temer que as condicións impidan o desenvolvemento dunha campaña normal

Menos auga, máis emisións de efecto invernadoiro

Que se produza menos electricidade nas centrais hidroeléctricas ten incidencia no recibo da luz, xa que adoita ser unha fonte que abarata o custo da enerxía. Pero tamén ten unha importancia na xeración de gases de efecto invernadoiro, principalmente de CO2. A electricidade que non se produce coa auga embalsada (que non emite gases) está a suplirse maioritariamente queimando carbón e gas (que si supón expulsar CO2).

Canto ten que chover para reverter a seca?

O incremento do nivel dos encoros require inxentes cantidades de choiva e neve. Tanto as augas de superficie como os acuíferos rexenéranse unha vez que os terreos volven empaparse. Cando o chan recupera humidade e as augas subterráneas volven ao nivel óptimo, as achegas de choiva volven elevar o nivel dos encoros. Con todo, segundo o prognóstico de Aemet, as choivas de outono non permitirán suplir a escaseza acumulada en case toda España. De momento, a precipitación media en España o pasado setembro foi de 15 litros por metro cadrado, o que supón o 33% da media deste mes, que é de 45 litros, segundo a Axencia Española de Meteoroloxía (Aemet): "Provisionalmente, podería dicirse que este mes de setembro foi o máis seco no que levamos do século XXI".